سفرهای شیخ احمد احسائی

سفر شیخ احمد به ایران

او پس از شیوع بیماری وبا در عراق به موطن خود بازگشت و پس از ازدواج با مریم بنت‌خمیس آل‌عصری، چهار سال در بحرین اقامت کرد.[1] سپس در سال 1221ق به قصد زیارت عتبات به کربلا و نجف سفر کرد و سپس به قصد زیارت حضرت رضا علیه السلام عازم خراسان شد. وی در بین راه در یزد توقف داشت. گرمی استقبال اهالی یزد دلیلی شد تا پس از بازگشت از مشهد، آنجا را مسکن خویش قرار دهد. شهرت فراگیر شیخ از این شهر آغاز شد. پس از مدتی به دعوت فتحعلی‌شاه به تهران رفت و چند ماهی در جوار سلطان اقامت کرد. با وجود تمام اکرامی که توسط شخص شاه و درباریان در حق شیخ اعمال می‌شد، وی تهران را ترک کرد و به یزد بازگشت.

شیخ احمد و دربار قاجار

روابط میان او و دربار قاجار با روابط میان دربار و سایر علمای شیعه متفاوت است. شیخ در نوشته‌های مختلف، فتحعلی‌شاه را به نحوی متملقانه ستوده است. به عنوان نمونه، شیخ در «رساله سلطانیه» وی را چنین می­ستاید:

«عزالمؤمنین و حامی الملة والدین، طالب الحق والیقین، مسفرالملوین، و قرةالعین، وجامع كلّ زین، سلطان البرّین و خاقان البحرین،

حافظ الأمان و مارس أهل الإیمان، عالی‌القدر و الشأن، و سامی الرّقبة والمكان، السّلطان بن السّلطان بن السّلطان و الخاقان ابن

الخاقان بن خاقان السلطان، فتحعلی‌شاه، شدّالله عضده، و هزم الله به جنود الكافرین والمنافقین، و شرّد الله بما یمدّه من النّصر

جیوش المعتدین، و شیّد بنیان سلطنته بالإمداد والتحصین، و مدّالله ظلال عزّه و نصره علی جمیع المؤمنین، بحرمة المیامین و

خیرالخلق أجمعین محمد و آله الطاهرین ـ صلواةالله علیهم أجمعین ـ آمین ربّ العالمین.»[2]

همین مطالب، شاهدی است که می‌توان به وسیله آن به صحت گفته‌های مرحوم تنکابنی اطمینان کرد که می‌نویسد:

«شیخ احمد در هر بلد، مطاع و ممجد و سلطان عصر، مرحوم فتحعلی‌شاه را با او نهایت خصوصیت....[3]

و به نتیجه‌ای رسید که مرحوم سید محمد باقر نجفی به آن رسیده است؛ وی در کتاب بهائیان می‌نویسد:

«تمامی این اسناد تاریخی نشان می‌دهد که تملّق‌گویی شیخ نسبت به فتحعلی‌شاه و شاهزادگان قاجار یک شیوه همیشگی بوده است.»[4]