توصیف فرموده است: «هُدىً لِلْمُتَّقِینَ الَّذِینَ یُؤمِنُونَ بِالْغَیْبِ»[171]. در روایات دیگر نیز «متقین» به شیعیان و «غیب» به حجّت غایب تفسیر شده است[172[.

همچنین روایت شده است: «كسى كه منتظر امر ما باشد (ظهور مهدى) و بر آنچه در این راه از آزار و ترس و وحشت مى بیند، صبر كند، فردا (روز رستاخیز)، در جرگه ما خواهد بود»[173[.

دو. وظایف دینى و اعتقادى:

2-1. ثبات قدم در دین دارى:

پیروى از پیشوایان معصوم، پاى فشردن بر شاخص هاى زندگى سالم، اجراى حدود الهى، حق مدار ماندن، تقویت ایمان و اعتقاد و داشتن ثبات قدم در دین دارى، گرفتار نیامدن در دام بدعت ها و انحرافات و... از بایسته هاى اساسى عصر غیبت است.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله)  فرمود: سوگند به آن كه مرا به حقّ برانگیخت! فرزند به پا خاسته من غایب خواهد شد... پس هر كه روزگار غیبت وى را درك كند ؛ بر ریسمان محكم دین خدا چنگ زند و بر ابلیس خبیث راهى نگشاید كه با افسونِ شكّ و تردید، او را از آیین من، دور و از دین من بیرون سازد»[174[.

باید به این هشدار رسول خدا (صلی الله علیه وآله)  وسلم نیز توجّه كرد كه: «او غیبتى طولانى نخواهد داشت و امت ها درباره او به سرگردانى و حیرت خواهند افتاد و از دین خود منحرف مى شوند ؛ در این هنگام او مثل ستاره اى درخشان به سوى مردم رو مى آورد[.

امام حسن عسكرى (علیه السلام)  مى فرماید: «به خدا سوگند! او غیبتى خواهد داشت كه در آن، تنها كسانى از هلاكت نجات مى یابند كه خداوند آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در دعا براى تعجیل فرجش، موفّق كرده است»[175[.

2-2. دعا:

مؤثّرترین وسیله براى ایجاد رابطه روحى با امام عصر(عج) و نیز عامل مؤثر در ظهور آن حضرت، دعاى مردم براى فرج آن حضرت است. در كتاب مكیال المكارم، براى دعا در فرج امام زمان(عج) صد فایده مهم نقل شده است ؛ از جمله:

1. دعا براى فرج، موجب فرج خواهد بود.

2. موجب زیاد شدن نعمت پروردگار مى شود.

3. سبب ناراحتى و اضطراب شدید شیطان مى گردد.

4. باعث كامل شدن ایمان است.

5. با ارزش ترین اعمال و اجر رسالت پیامبر است.

6. موجب دعا كردن متقابل امام زمان(عج) براى دعا كننده است.

7. موجب نجات از فتنه هاى آخرالزمان و سالم ماندن از هلاكت روحى است و...[176[.

2-3. شناخت و معرفت امام

یكى از وظایف و بایسته هاى مهم منتظران، شناخت امام (علیه السلام)  و آشنایى و ارتباط هر چه بیشتر با آن حضرت است. شناخت امام (علیه السلام)  به حدى ضرورت دارد كه در روایات معتبر شیعه و سنّى آمده است: «هر كس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است»[177]. این معرفت هم شامل نام و نسب مى شود و هم شامل اوصاف و ویژگى ها و هم اهداف و برنامه ها مى باشد. به همین جهت در یكى از دعاهاى معتبر و معروف مى گوییم: «اللهم عرّفنى نفسَك فانّك ان لم تُعرّفنى نفسَّك لم اعرف نبیّك، اللّهم عرّفنى رسولَك فانّك ان لم تعرّفنى رسولك، لم اعرف حجّتك، اللّهم عرّفنى حجّتك فانّك اِن لم تُعرّفنى حُجّتك ضللتُ عن دینى»[178[.

2-4. ارتباط و پیوند با ولایت

حفظ و تقویت پیوند قلبى با امام عصر(عج) و تجدید دایمى عهد و پیمان با آن حضرت، یكى دیگر از وظایف مهمى است كه هر شیعه منتظر در عصر غیبت بر عهده دارد.

2-5. توسّل و زیارت آن حضرت:

بایسته است شیعیان منتظر در همه حالات - به ویژه هنگام شداید و سختى ها و تهاجم دشمن - به امام زمان(عج)، متوسّل شوند و رفع مشكل خود را از مولاى خود بخواهند ؛ چنان كه توصیه شده هنگام سختى گفته شود:

]یا صاحب الزمان اغِثنى: یا صاحب الزمان ادركنى»[179[.

در این رابطه زیارت روز جمعه، زیارت یاسین، دعاى عهد و... را بخوانند[180] و با امام خود، ارتباط قلبى و انس درونى فراهم سازند.

2-6. صدقه و زیارت از طرف امام (علیه السلام( 

صدقه دادن براى سلامتى آن حضرت از اوصاف منتظران و دوستداران حقیقى امام مهدى(عج) است. اعمالى چون قرائت قرآن، حج، طواف، زیارت مرقد ائمه (علیهم السلام)  و هر كار خیر دیگرى را مى توان به نیابت از آن حضرت به جاى آورد و ضمن اظهار ارادت و دوستى واقعى خود، یاد و نام او را همیشه در دل و جان خود زنده نگه داشت. سید ابن طاووس در كشف المحجة سفارش مى كند: «صدقه دادن از سوى آن جناب را، پیش از صدقه دادن از سوى خود و عزیزانت، قرار ده و دعا براى آن حضرت را، بر دعا كردن براى خودت مقدّم بدار و نیز در هر كار خیرى كه مایه وفاى به حق آن حضرت است، آن بزرگوار را مقدّم بدار كه سبب مى شود به سوى تو توجّه فرماید و به تو احسان كند»[181[.

2-7. تسلیم بودن و عدم تعیین وقت:

روزى مهزم به امام صادق (علیه السلام) ، عرض كرد: فدایت شوم! خبر ده مرا از این امرى كه منتظرش هستیم كى خواهد بود؟ امام فرمود: «اى مهزَم! تعیین كنندگان وقت دروغ مى گویند و عجله كنندگان هلاك مى گردند و تسلیم شدگان نجات اند»[182].

همچنین در تفسیر آیه «أَتى أَمْرُ اللّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ»[183]، فرمود: «این امر ما است، خداى عزّوجل امر فرموده كه در آن عجله نشود تا اینكه سه لشكر آن را تأیید كنند: فرشتگان، مؤمنان و رعب ؛ خروج قائم، همانند خروج رسول خدا (صلی الله علیه وآله)  وسلم خواهد بود...»[184[.

…………………………………………………………………………………………………………..

[157]. آل عمران 3، آیه 200.

[158]. منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغیبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسیر برهان، ج 1، ص 234.

[159]. ر.ك: كنزالحقایق، شیخ محمود شبسترى.

[160]. الغیبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5.

[161]. علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 51، ص 150.

[162]. نجم الثاقب، ص 523.

[163]. بحارالانوار، ج 49، ص 137.

[164]. ر.ك: نشریه موعود، مقاله شیعه، انتظار و وظایف منتظران، مهر و آبان 80.

[165]. كافى، ج 1، ص 191، ح 1.

[166]. بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125.

[167]. همان، ج 53، ص 176.

[168]. یوم الخلاص، ج 1، ص 392، ح 445.

[169]. اقبال الاعمال، ص 298.

[170]. منتخب الاثر، ص 498.

[171]. یوم الخلاص، ج 1، ص 356، ح 361.

[172]. الزام الناصب، ص 137.

[173]. بحارالانوار، ج 52، ص 256.

[174]. اثبات الهداة، ج 3، ص 459.

[175]. بحارالانوار، ج 51، 72 ؛ كتاب الغیبة طوسى، ص 176.

[176]. ر.ك: مكیال المكارم، ج 1، ص 626 - 649.

[177]. كمال الدین، ج 1، ص 371 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 160 ؛ ینابیع المودّة، ج 2، ص 372.

[178]. كافى، ج 1، ص 337، ح 5 ؛ كمال الدین، ج 2، ص 512.

[179]. مختصر نجم الثاقب، ص 133.

[180]. ر.ك: سیماى آفتاب، ص 292 و 293.

[181]. كشف المحجة، ص 152.

[182]. كافى، ج 1، ص 368.

[183]. نحل 16، آیه 1.

[184]. الغیبة النعمانى، ص 104.