شاید این برابرى طول غیبت خاتم الاوصیاء با غیبت مجموع پیامبران، براى این باشد كه مى خواهد این امت را با آزمایش هایى سخت تر از آزمون آنها، بیازماید.

از روایات مختلف، به دست مى آید كه مؤمنان در دوره غیبت، گرفتار آزمایش هاى بزرگى خواهند شد ؛ چنان كه امت هاى قبلى نیز دچار آزمون ها و ابتلاهاى مختلفى بودند : «أَ حَسِبَ النّاسُ أَنْ یُتْرَكُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ. وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْكاذِبِینَ»[4] ؛ «آیا مردم گمان مى كنند، همین كه به زبان بگویند ایمان آوردیم، دست از سر آنها بر مى داریم و آزمایش نمى شوند؟ مردمى را كه قبل از ایشان بودند نیز آزمودیم و خداوند مى داند كه چه كسانى راستگو و چه كسانى دروغگویند و در امتحان درست یا نادرست از آب در آیند...{.

از آنجایى كه غیبت طولانى مى شود، عده اى از مردم دچار تردید، حیرت و... مى شوند و از باور به ظهور منجى موعود، بر مى گردند؟! این آسیب ها و عوامل مشكل زا در عصر غیبت، عبارت است از:

 1 حیرت و سرگردانى ؛ امام عسكرى (علیه السلام)  فرمود : «بدانید كه فرزندم غیبتى خواهد داشت كه نادانان، در آن دچار سرگردانى مى شوند ؛ و آنها كه براى ظهورش از پیش خود وقت تعیین مى كنند، به دروغ گویى مى افتند»[5]. ابن عباس نیز گفته است : «پس از یك غیبت طولانى و حیرت ظلمانى، ظاهرمى شود»[6[.

2. گمراهى و ضلالت ؛ یعنى در این دوران، عده اى از مردم از مسیر حق برگشته، دچار انحراف و گمراهى مى شوند و از هدایت هاى الهى باز مى مانند، پیامبر اكرم (صلی الله علیه وآله)  فرموده است : «تكونُ له غیبة و حیرة تَضِلُّ فیها الأمم»[7] ؛  «براى او غیبت و براى امت حیرتى خواهد بود كه خیلى ها در آن دوران گمراه خواهند شد.

سدیر مى گوید : امام صادق (علیه السلام)  فرمود : «...واى بر شما! در كتاب جَفر نظر انداختم... و در ولادت قائم ما و غیبت او و طولانى شدن آن و مدت عمر وى، تأمّل كردم و دیدم كه مردم با ایمان، گرفتار بلاها و مصیبت ها هستند و به جهت طولانى شدن دوران غیبت، در دل هایشان شك و تردید راه مى یابد و بیشتر آنها از دینشان بر مى گردند...»[8[.

3.  برگشت از اعتقاد به مهدویت ؛ امام رضا (علیه السلام)  از پدران بزرگوارش از امام على (علیه السلام)  نقل مى كند : «در دوران غیبت جز دینداران ناب - كه یقین در جانشان رسوخ كرده و خداوند از آنان بر ولایت ما پیمان گرفته و ایمان در جانشان ثابت كرده و به دم الهى یاریشان نموده است - كسى بر اعتقاد خود، استوار نخواهد ماند»[9]. در همین مضمون از امام عسكرى و امام سجاد (علیه السلام)  نیز روایاتى نقل شده است[10[.

 3.قساوت و تیره شدن دل ها ؛ به جهت طولانى شدن غیبتش، دل ها سخت و تیره مى شود و جز آنها كه خداوند ایمان به او را در قلوب شان نشانده و به دم الهى یاریشان كرده است، كسى دیگر بر اعتقاد او باقى نماند»[11[.

4. عدم تحمل و بردبارى ؛ امام صادق (علیه السلام)  نیز فرموده است : «شتاب مردم براى این كار آنان را هلاك مى سازد. خداوند براى شتاب مردم، شتاب نمى كند ؛ براى این امر، مدتى هست كه باید پایان پذیرد. اگر مدت آن سرآید، نه ساعتى جلو مى افتد و نه ساعتى تأخیر مى شود»[12[.

ادامه مطلب...