احمد یزدانی، در کتاب نظر اجمالی در دیانت بهایی مینویسد: اهل بهاء... در امور سیاسیه که مخصوص مقامات رسمی مملکتی است و نیز در
امور احزاب و فرق سیاسی به هیچ وجه ادنی مداخلهای ننمایند... . حضرت ولی امر الله
میفرماید: از امور سیاسیه و مخاصمات احزاب و دول باید قلباً و ظاهراً و لساناً و باطناً
به کلی کنار و از اینگونه افکار فارغ و آزاد باشی.11 در این آموزه، نکته ظریفی نهفته و آن این است که در حقیقت، این دستور،
نه آموزهای دینی، بلکه تاکتیکی کاملاً سیاسی از سوی تشکیلات رهبری فرقه است برای جلب
همراهی حاکمان و دولتمردان دیکتاتور که از دخالت تودههای مردم در سیاست بیم دارند
و آن را تهدیدی برای حاکمیت خود میدانند. بیشتر رژیمهای معاصر دوره شکلگیری
بهاییت، از این دست بودهاند و امروزه هم شاهد حکومتهایی استبدادی
هستیم که از اینگونه دستورهای ستمپرور استقبال
میکنند.12 پژوهشگر گرانقدر، سید محمدباقر نجفی این آموزه را چنین
تحلیل میکند: اگر به حسن نظر و بر اساس ظواهر [به] تصریحات مذکور بنگریم، بهاییان طبق
دستورهای مکرر زعمایشان، در هر کشوری که سکونت گزیدند و یا از اهل هر مملکتی که باشند،
بیتفاوتترین مردم نسبت به سرنوشت و مصالح ملی آن کشورند؛ زیرا با توجه به مسائل مورد
بررسی تحت عنوان عدم مداخله در امور سیاسی، و این بیان خاص عباس افندی [که]: «بهاییان
نه با اهل سیاست همراز و نه با حریتطلبان دمساز... نه در فکر حکومت، نه مشغول به ذم احدی از
ملت... یاران باید بر مسلک خویش (بهاییت) برقرار باشند و از علو و استکبار بیگانگان،
تغییر و تبدیل در روش و سلوک ندهند و در هیچ امری مداخله نکنند و به هیچ مسئلهای از
مسائل سیاسیه نپردازند... این است روش و تکلیف بهاییان...ع ع»،13 بیتفاوتی و بیعلاقگی
آشکار بهاییان را به مصالح و استقلال و تمامیت ارضی مملکت نشان داده، طبق دستور زعمایشان
حاضر به هیچ نوع مساعدت و مشارکت با ملت ایران و دیگر ملتها در راه مبارزه با بیگانگان
و متجاوزان و جنبشهای استقلالطلب و آزادیخواه و ضد استعماری نیستند. تأکیدهای مکرر محفل ملی بهاییان ایران در طول سالهای 1324 ـ 1325 مندرج
در نشریات اخبار امری و در نشریه هفتگی محفل روحانی بهاییان تهران14 ارگان رسمی بهاییان،
مبنی بر عدم مداخله در امور سیاسی، مستقیماً در شرایطی از اوضاع سیاسی ایران تصریح
میگردید که از یکسو، ایران در برابر حساسترین لحظات سیاسی خود در جدایی آذربایجان
از خاک ایران و حکومت متفقین قرار گرفته بود و از سوی دیگر، خاک و استقلال مملکت زیر
ضربات بیگانگان، خون وطنخواهان ایرانی را به جوش آورده بود. محفل بهاییان ایران،
در چنین ایامی، که طوایف انگلیس و امریکا و روس به قلمروی این مملکت دست انداخته بودند،
جمله برگزیده نشریه اخبار امری را در قسمت فوقانی نام نشریه، به این بیان عباس افندی
اختصاص داده بود که: «بهاییان به امور سیاسیه تعلقی ندارند و در حق کلّ طوائف و آراء
مختلفه دعا نمایند و خیرخواهاند».15 منابع 10.
همان، ش 9 (دی 1324). 11. احمد یزدانی، نظر اجمالی در دیانت بهایی، ص49. 12. نک: «کاش همه بهایی میشدند»، ویژهنامه ایام (جام جم)، ش 39، شهریور 1386، ص 40. 13.مجله اخبار امری، ش 9، (دی 1328). 14. بهویژه در؛ ش 9، (دی 1324)، 4 و 5 و 11 مرداد و شهریور و اسفند
1325.
15. مجله اخبار امری، ش 9، (دی 1324)؛ بهاییان، ص 747.